Gratis te oogsten….. vlierbloesem!

Afgelopen week zag ik ze plotseling weer….. de eerste vlierstruiken beginnen te bloeien. En ik kan iedereen adviseren daar gebruik van te maken; ik heb zelf jarenlang gedacht dat het een beetje ouderwets was, bij gebrek aan lekkere ingrediënten uit eigen tuin. Maar sinds ik een paar jaargeleden eens ergens vlierbloesemsiroop proefde (en dat was dus geweldig lekker), heb ik spijt dat ik het nooit eerder heb geoogst en gebruikt.

Mocht je ook eens vlierbloesem willen oogsten moet je natuurlijk wel de struik herkennen. Dus eerst even een foto:

Zo ziet de struik eruit. Je vindt haar in bijna elk stadspark, plantsoen, etc. want ze kan zich heel makkelijk uitzaaien. En dat is gelijk één van de twee redenen waarom je haar eigenlijk liever niet in je eigen tuin wilt planten. Reden 2 is de afmeting; vlierstruiken kunnen gemakkelijk meer dan 2 meter hoog worden, en bijna even breed. Grote struiken met expansiedrang dus.

En zo ziet de bloesem er dan (zo ongeveer voor de komende 4 weken) uit:

Grote, platte brede schermen (ongeveer 10 tot 14 centimeter) met kleine witte bloempjes. Als je de bloesem wilt oogsten, pluk je voor de beste smaak vooral jonge schermen, nog helemaal fris wit. Oudere schermen worden wat meer crème van kleur en als je tegen de scherm tikt vallen er al wat bloempjes af.

En niet onbelangrijk; omdat je de vlierbloesem (waarschijnlijk) niet in je eigen tuin hebt staan, pluk ze vooral op een mooi plekje, bijvoorbeeld in een park, de vlierstruiken die langs een autoweg met uitlaatgassen staan te bloeien zijn natuurlijk minder geschikt. En pluk de bloesems voor alle zekerheid vanaf 1 meter hoog (bedenk dat in een park onder 1 meter er nog wel eens door honden tegen struiken wordt geplast). Je mag de schermen niet wassen (want dan verlies je heel veel van het aroma en de smaak).

Ik pluk ze hier op weg naar huis, als ik van onze volkstuin kom, langs het fietspad. En als ik ze weer ga plukken kan ik me altijd zo verwonderen over het feit dat 98% van de mensen die langs lopen/fietsen naar me kijken of ik gek ben. Ze hebben geen idee wat ze missen. Af en toe fietst er iemand langs die glimlacht, dat is vast zelf ook een liefhebber en gebruiker.

En nu je weet wat het is en waar je het zomaar gratis kunt vinden, dan is het nog wel belangrijk om te weten hoe je het oogst en wat je er mee kunt doen (anders bedenk je je misschien, en dat zou echt zonde zijn).

Nou, maak bijvoorbeeld eens vlierbloesemsiroop, heerlijk in desserts, inmaak, etc..

Nog even een foto van heel dichtbij, zo ziet verse, jonge, net bloeiende vlierbloesem eruit; alle bloempjes open of bijna open, sneeuwwit van kleur, en heel veel geel stuifmeel.

Knip de bloeischermen met een klein stukje steel af en ga daarna direct naar huis. Leg de bloeischermen een kwartiertje op een schone ondergrond zodat eventuele beestjes eruit kunnen kruipen en kijk de schermen nog even goed na. Knip vervolgens zo veel mogelijk van de grotere/dikkere groene steeltjes weg.

Doe de bloemen dan in een pan of schone emmer en druk ze stevig aan, voeg net zoveel water toe dat de bloemschermen net onder water staan (leg desnoods een bord op de bloemen zodat ze onder water blijven, maar gebruik vooral zo veel mogelijk bloemen op zo min mogelijk water, des te geconcentreerder wordt de smaak. Doe er eventueel nog wat lekkers bij, iets dat past bij het bloemachtige en honingachtige van de vlierbloesem. Dat kan een paar schijfjes gember zijn, of wat schijfjes citroen, of sinaasappel, een leeg vanillepeultje, of wat je dan ook lekker vindt. Maar overdrijf niet, het is lekker dat er een extra smaakje bij komt, maar het moet natuurlijk wel naar vliesbloesem smaken en niet naar de toevoeging.

Laat het mengsel van water en vlierbloesemschermen plus eventuele toevoeging 24 uur staan, op een koele en donkere plaats. En dan zeef je het. En na het zeven, zeef je het nog een keer, maar dan door een theedoek die je hebt opgevouwen tot je 4 laagjes hebt. Zo krijg je een ambergeel maar helder sap. De bloemen mag je nu weggooien, het sap wordt de siroop.

Maak de pan schoon en zet die op het vuur. Meet de hoeveelheid sap af en doe dat in de pan. En doe er dan op 1 liter sap 1250 gram suiker bij, en 20 gram citroenzuur (dat kun je vaak bij de Marokkaanse winkel of een toko kopen). Wil je liever geen citroenzuur gebruiken of kun je het niet vinden, vervang het dan door het sap van 2 citroenen. En breng sap, suiker en citroen aan de kook. Vergeet niet af en toe te roeren, anders kan de dikke laag suiker op de bodem aanzetten.

Maak ondertussen flesjes of potjes met een schroefdeksel schoon door ze (natuurlijk eerst gewoon goed afwassen en daarna) een halve minuut goed onder te dompelen in kokend water. Ondertussen is de suiker en citroen opgelost in het kokende sap. Giet de kokendhete siroop in de schone, hete flessen/potten. Keer ze om en zet ze ondersteboven neer tot ze afgekoeld zijn, dan trekken ze vacuüm en kun je ze wel een jaar bewaren.

Het recept van de vlierbloesemsiroop heb ik op de website van Okke Amerongen gevonden: Okke houdt van vlierbessen en gebruik ik zelf dus al een paar jaar. Op die website vind je trouwens nog meer recepten met vlierbloesem (en ook met vlierbessen – want de bloemschermen die je niet plukt groeien in de nazomer uit tot trossen kleine besjes die ook heel lekker zijn, in bijvoorbeeld jam en likeur).

Wat ik zelf heel lekker vind is de bloesem of siroop gebruiken in jam.

Jam van aardbeien en vlierbloesem

voor 7 potten van 3,5 deciliter

Ingrediënten:

1750 gram aardbeien (schoon gewogen, gewassen, kroontjes eraf en gehalveerd)

2 friszure appels, geschild en in stukjes gesneden

een citroen, onder de kraan goed schoongeboend

800 gram geleisuiker speciaal

5 grote vlierbloesemschermen

Recept:

Pluk de vlierbloesemschermen zoals eerder beschreven. Was de aardbeien, verwijder de kroontjes en laat ze goed uitlekken. Snijd ze doormidden en doe ze in een pan. Voeg de appelstukjes toe en de geleisuiker speciaal. Rasp met een extra fijne rasp de schil van de citroen af (alleen het geel, het wit is bitter!) en pers de citroen uit. Voeg rasp en sap toe aan het aardbeienmengsel en breng alles aan de kook. Roer even goed door en zet het vuur wat zachter zodat de massa zachtjes blijft koken.

En voeg dan de vlierbloesems toe. Zelf heb ik dat gedaan zoals op de foto, de vlierbloesemschermen ondersteboven in de kokende massa gezet, maar met de steeltjes er nog aan, die steken boven de kokende massa uit. Laat zo 10 minuten zachtjes pruttelen en haal dan aan de erboven uitstekende steeltjes de vlierbloesems eruit. Laat ze wat uitdruipen en gooi ze weg.

Maak ondertussen met soda en kokend water de potten schoon, spoel ze na met kokend water en laat dat erin staan tot je de potten kunt gaan vullen.

Bedenk hoe je je aardbeienjam wilt, met veel stukjes, minder stukjes of juist helemaal glad. Je kunt met een staafmixer de jam helemaal glad maken. Zelf vind ik deels glad maar ook nog stukjes erin lekker en ik gebruik daarvoor de aardappelpureestamper die ik zo vaak op het aardbeimengsel stamp tot ik de verhouding tussen stukjes en gelei goed vind.

Giet de potten die nog met kokendheet water gevuld staan leeg en vul ze direct met de jam. Sluit ze af en zet ze ondersteboven tot ze zijn afgekoeld. Controleer of ze goed vacuüm zijn (het deksel kun je dan niet meer indrukken), potten die niet vacuüm zijn kun je beter in de koelkast bewaren en binnen 6 weken openmaken en opeten, potten die vacuüm zijn kun je ongeveer 1 jaar bewaren op een donkere, koele plaats.

Op deze foto zie je een deel van het resultaat, 3 potten aardbeienjam. Je kunt het niet op deze foto zien, maar één van de drie potjes is de aardbeienjam met vlierbloesem, ernaast staat een potje met aardbeienjam met Limoncello, en daarnaast een potje aardbeienjam met pure chocolade. Alledrie heel erg lekker maar wat mij betreft wint de aardbeienjam met vlierbloesem!

Als je nu nog niet bent overtuigd van het nut en plezier dat je van zelfgeoogste vlierbloesems kunt hebben, dan kan ik je alleen nog maar 1 laatste foto laten zien, van een heerlijke cake met aardbeien en yoghurt, waarin de zelfgemaakte vlierbloesemsiroop is gebruikt. Het recept staat op mijn eigen website: http://www.mooiemoestuin.nl/recept/aardbeiencake-2-bakken/

Gelukkig bloeien de vlierbloesems nog als we over een paar weken de eerste aardbeien kunnen oogsten. Maar voor een voorraadje vries ik ook nog wel eens wat bloesem in, of ik gebruik dan de siroop.

Mocht iemand die dit leest ook nog een leuk recept hebben, dan hou ik me van harte aanbevolen!!

Groetjes,

Diana