Nieuwe tomatenrassen

Nog een blog over tomaten? Ik kan er niks aan doen, ze is nu eenmaal één van mijn meest favoriete soorten in de moestuin. Dus na de blogs die ik vorig jaar schreef over de verschillende groeiwijzen van tomaten en over bijzondere tomatenvormen, nu iets over nieuwe ontwikkelingen in verkrijgbare tomatenrassen.

Verschillende kleuren tomaten

Tot een jaar of 10 geleden waren er tomaten in crème, geel, oranje, rood, rozerood, paarsbruin en groen, al dan niet egaal gekleurd, of met streepjes in een andere kleur, of gemarmerd. En toen was daar ineens de blauwe tomaat. Heel bijzonder, en daardoor ook heel gewild. Ze was eigenlijk niet echt blauw, meer (geheel of gedeeltelijk) violet (onrijp) en donkerpaars (rijp), maar blauw genoeg lijkt mij:

Dit is de tomaat Blueberry, de allereerste blauwe tomaat die ik teelde, in 2011. Je kunt op deze foto zien dat de tomaat groen begint, en dan langzaam vanaf de schouders steeds blauwer wordt. Rijp zien deze tomaten er trouwens zo uit:

Jammer genoeg was ze niet lekker (ook niet vies, er was gewoon heel weinig smaak). Maar mijn interesse was wel gewekt. En dus ging ik op zoek naar zaden van het ras OSU Blue, het allereerste blauwe tomatenras.

Blauwe tomatenras

De naam OSU is een afkorting van Oregon State University, daar waar de eerste blauwe tomaat is veredeld (toen nog onder de naam P20), uit kruisingen van verschillende solanum-/tomatensoorten. Blauwe tomaten bevatten in de schil een klein percentage anthocyaninen, het gezonde stofje dat bijvoorbeeld ook in blauwe bessen voorkomt. Onder de schil is de tomaat, afhankelijk van het ras, meestal min of meer rozerood.

En dus teelde ik met plezier de OSU Blue, ook prachtig, zo mogelijk nog donkerder van kleur. Blauwe tomaten zouden door de anthocyaninen nog gezonder moeten zijn dan gewone tomaten, werd toen geschreven en geroepen. Tomaten zijn natuurlijk van zichzelf al heel gezond, bevatten onder andere veel vitaminen en mineralen, een hoog gehalte aan kalium, en daarnaast ook nog magnesium en lycopeen. Maar toch mooi meegenomen, dat gezonde blauwe stofje. De OSU Blue gaf ook best een goede opbrengst. Dus allemaal positief; maar helaas, ook weer allesbehalve lekker.

Ik heb nog een poging gewaagd, maar ook het ras Bosque Blue bleek prachtig en tegelijkertijd redelijk smaakloos te zijn. En nog één (ik gaf niet op), ook de Fahrenheit Blues was niet echt lekker. Wel erg mooi trouwens:

Op deze foto kun je nog duidelijker zien dat de tomaat groen begint en dan steeds ‘blauwer’ wordt. En het was duidelijk: hoe ‘blauwer’ de kleur, des te minder smaak.

Ondertussen bogen de veredelaars zich over deze puzzel; hoe kun je de originele eerste blauwe tomaten zo kruisen dat er zoveel mogelijk van de blauwe kleur behouden blijft, maar de smaak heel veel beter wordt?

Tientallen nieuwe rassen werden er door kruising op de markt gebracht, met meer of minder succes. Zoals bijvoorbeeld deze Blue Pitts:

Ze heeft al minder blauw in zich, het wordt bijna lila en roze. En ze was al beter van smaak, maar zeker niet zo lekker als bijvoorbeeld een bekend en bewezen ouderwets rood ras als Gardener’s Delight. Dit waren allemaal tussenstappen en probeersels (waarvan je trouwens wel ook nog zaden van kunt vinden en kopen hoor).

Smaak of kleur?

Maar nu? Nu blijkt de blauwe tomaat niet te zijn vergeten maar wel los te zijn gelaten. En dat is prima; uiteindelijk is smaak het allerbelangrijkste in een tomaat. Dus de hoeveelheid blauw in een tomaat is niet meer het belangrijkste, als ze maar mooi, gezond en vooral lekker is.

Met dank aan veredelaars als Brad Gates van Wild Boar Farms, Tom Wagner, en nog een aantal anderen, is er nu een heel nieuwe generatie tomatenrassen ontstaan. Veel van die nieuwe kruisingen hebben nog een deel van die eerste blauwe tomaat in zich, maar met kennis van zaken heeft de veredeling (het kruisen met kruisingen van kruisingen – en dat kost nu eenmaal tijd) gezorgd voor een moderne tomaat die je (nog) in geen enkele winkel kunt kopen, maar als hobbyist wel al kunt kopen en zaaien.

Ik ben nog steeds groot fan van die soms al meer dan 50 tot soms zelfs wel 100 jaar oude tomatenrassen met heerlijke ouderwetse tomatensmaak zoals Amish Paste, Aunt Ginny’s Purple, German Johnson, Brandywine, etc..

Maar tegelijkertijd ben ik ook heel blij met dat wat we bijna een nieuw tomatenrassentijdperk kunnen noemen :-). Met rassen die heel bijzonder zijn, zowel in kleur als vorm, soms bijna kaleidoscopisch (met vaak bijbehorende rasnamen als Brad’s Atomic Grape, Persuasion, Cascade Lava, Dark Galaxy, Kaleidoscopic Jewel, etc.).

Streepjes en vlekjes op tomaten

Het uiterlijk is samen met de smaak nu heel populair, en daarbij zijn streepjes en vlekjes belangrijk geworden, en dan bij voorkeur in 2 kleuren, maar liever nog wat meer. En waarbij de blauwe tomaat soms niet, soms slechts in de verte, maar soms ook nog heel belangrijk is. En in ieder geval dus direct of indirect, heeft gezorgd voor een nieuwe trend in de (hobby)tomatenteelt.

Ter illustratie nog even 2 voorbeelden:

Alice Dream. Een vleestomaat, soms wat meer geel, soms wat meer groen, maar altijd met streepjes, en wat ‘blauw’ op de schouders, van binnen vaak gemarmerd. Nog niet helemaal stabiel, dat kun je zien aan de verschillen in kleur, vorm en tekening. Maar wel erg mooi. En lekker; zoet, sappig, vlezig en met een fruitige tomatensmaak.

En tot slot nog zo’n nieuw ras; Streak Lightning, bijna roma-achtig van vorm, groen, met wat roze en paars en streepjes, groot, lekker fris van smaak, sappig (sappiger dan de gemiddelde roma), en zeker ook een welkome aanvulling in het grote aanbod van tomatenrassen.

Dit jaar ga ik ook weer een aantal van die nieuwe rassen telen. En juist de combinatie van het telen van een aantal van die nieuwe rassen maar ook een aantal oude en bewezen rassen maakt dit jaar nu al een extra spannend tomatenjaar!

Groetjes,

Diana

Lees ook: Een beetje lente