Zaaihandleiding

Dit lijkt wellicht een overbodig blogje, maar ik hoor en zie het toch nog zo vaak; zaaien zonder kennis. En ik begrijp het ook, natuurlijk wil ik ook gaan tuinieren, en natuurlijk wil ik dan ook van alles en nog wat zaaien, ik kan me ook enorm verheugen op alle blaadjes, vruchten, knolletjes en wat er dan ook te oogsten is komende zomer of herfst.

Maar het is echt waar; elke hobby heeft meer kans op succes als je je er in verdiept. En dat geldt ook voor (moes)tuinieren.

Rond deze tijd, begin maart, krijg ik ze weer, vragen en foto’s van voorgezaaide komkommers, pompoenen, courgettes, etc., die heel vaak dan lang en dun en hoog zijn. In huis gezaaide koolrabi’s, in potjes gezaaide radijsjes, in januari gezaaide sperziebonen, etc..

Dus dit blogje gaat over maar 1 ding:

Houd je alsjeblieft aan de zaaiaanwijzing op het zakje/in de beschrijving!

Het is net als bij een kast van Ikea die je zonder de tekening te volgen in elkaar zet; uiteindelijk houd je wat vreemdsoortige schroefjes, moertjes of wat dan ook over en kom je er aan het einde achter dat het zowel voor de kast als voor jezelf beter was geweest als je de tekening wel had gelezen (en ook had gevolgd).

Voor zaaien geldt precies hetzelfde. Als er op het zakje of in de beschrijving staat dat je half april bij kamertemperatuur moet zaaien, doe dat dan niet eind februari. En als er staat vanaf maart buiten in regels zaaien, zaai dan niet in huis bij kamertemperatuur. En zo zijn er nog veel meer aanwijzingen en tips die je op het zakje zaden aan kunt treffen en die echt belangrijk zijn en waar je je vooral aan moet houden als je een goed resultaat wilt. Zeker als je nog niet heel ervaren bent in het zaaien. Als je wat meer ervaring hebt kun je eens spelen met zaaihandleidingen en eens op een andere manier en/of een andere plaats zaaien. Maar dat zijn dan uiteindelijk kleine verschillen, ook iemand die al 20 jaar boerenkool zaait zal dit niet in februari in huis doen.

Om een voorbeeld te geven:

Dit zijn te vroeg gezaaide slaplantjes, binnen gezaaid in februari. Je kunt zien dat ze door de combinatie van te weinig licht lang en dun en zwak en breekbaar zijn geworden. En met te weinig licht bedoel ik dat er in huis veel minder licht is dan buiten, maar niet alleen dat – zelfs buiten is het aantal uren dat het per dag licht is in het vroege voorjaar nog beperkt.

En sla kan gewoon best goed tegen wat kou; geen strenge vorst plus korte/donkere dagen, maar je kunt de meeste slarassen gewoon in maart onder koud glas of buiten zaaien, en dan krijg je dit:

Je kunt zien dat de zaailingen op foto 1 dus heel lang en dun zijn (ze hebben bij teveel warmte maar te weinig licht geprobeerd zich uit te rekken richting het beetje licht dat er was). Op foto 2, sla gezaaid in maart in het volle buitenlicht zie je gezonde zaailingen, niet lang en dun, maar kort en gedrongen, zoals sla uiteindelijk ook groeit, als een rozet op de grond. Minder kans op omvallen, minder kans op ziekten en plagen, meer kans op overleven.

Op deze foto zie je de tuinbonen die ik eind januari onder koud glas voorzaaide; ook dat zijn mooie, gezonde, gedrongen plantjes. En ik zaai tuinbonen voor omdat ze hier nogal geliefd zijn bij vogels en muizen, maar je kunt tuinbonen in principe ook gewoon in februari in de volle grond zaaien; ze kunnen prima vorst verdragen. Bij strenge vorst kun je eventueel een vliesdoek op de zaaisels leggen. Maar binnenshuis zaaien is dus niet nodig, sterker nog; niet wenselijk want ook die zaailingen zullen lang en dun worden, op zoek naar het licht in een te warme omgeving.

En soms is het voor mensen die nog niet zo lang tuinieren eigenlijk best onduidelijk en worden peulvruchten over één kam geschoren; want tegelijkertijd met tuinbonen worden dan ook sperziebonen en snijbonen gezaaid. En dat zijn peulvruchten die geen kou verdragen en tegelijkertijd snelgroeiend zijn. Tuinbonen, kapucijners, doperwten, peultjes en sugar snaps zaai je in het vroege voorjaar en kunnen veel kou verdragen. Sperziebonen, sojabonen, snijbonen kunnen geen koude verdragen en zaai je pas vanaf eind april, en op een warme maar natuurlijk ook lichte plaats.

Op de foto zie je in februari in de koude kas voorgezaaide doperwten.

Het is misschien ook allemaal niet makkelijk, ik weet het. En ik heb ook veel fouten gemaakt. Maar er is 1 ding dat je altijd zonder ervaring kunt volgen; houd je aan de beschrijving op de achterkant van het zakje zaden, het is echt de beste manier.

Tot slot nog 2 foto’s; de eerste zaailingen van Polygonum oriëntale: een koudekiemer; en dat betekent dat je haar bij voorkeur vlak voor de winter of in de winter zaait. Zonder de natuurlijke periode van winterkou en winterrust kiemt ze niet. Afgelopen week zag ik de eerste zaailingen verschijnen (ik heb de zaden in de eerste week van januari in de vrieskou gezaaid). Hoera, ook dit jaar kunnen we weer genieten van deze mooie eenjarige!

En tot slot dan nog een foto van de pepers; pepers en paprika’s zijn soorten die langzaam kiemen en langzaam groeien, en omdat het subtropische planten zijn hebben ze een lange tijd nodig om vruchten te kunnen maken. Dit zijn dus wel soorten die je vroeg en warmt moet zaaien, maar dan wel zo licht mogelijk want anders worden ook zij lang en dun.

Oftewel; zaaien is nog niet zo makkelijk; elk groente heeft z’n tijd en z’n plaats, en als je je een beetje verdiept in wat en wanneer een soort wil tijdens het kiemen en groeien, dan kan dat heel veel verschil maken.