Capsicum Pubescens: Een bijzondere chilipeper

Ik heb pepers altijd al fascinerend gevonden, terwijl ik helemaal niet zo pittig eet. Ik vind de planten, bloemetjes en vruchten mooi. De planten zijn eigenlijk heesters en de pepers bessen. Ze kunnen zo verschillend zijn in vorm, kleur, groeiwijze, grootte, etc. En dan heb ik het nog niet over de smaak van de pepers: het verschil tussen onrijp en rijp, ze kunnen zoet zijn (want paprika’s en pepers behoren beide tot de groep Capsicum annuum), mild, pittig, heet of bijna oneetbaar heet. En dan is er nog dat bijzondere aroma, dat kruidig kan zijn, citrusachtig of fruitig, soms bijna rokerig. Ik ben niet zozeer verslaafd aan de smaak van pepers, maar wel aan de geur.

Verschillende soorten pepers

Ik schreef op deze website in 2016 al eens iets over verschillende soorten pepers. En in 2017 schreef ik iets over de pepers uit de groep Capsicum chinense. Voor alle duidelijkheid: er zijn 5 grotere groepen pepers (Capsicum) en daarnaast nog een stuk of 20-30 kleine botanische soorten.

De groep Capsicum annuum, waartoe de paprika en Spaanse peper behoren, is de grootste groep met daarin de meeste rassen. Daarnaast is er nog de grote groep Capsicum chinense met als voorbeeld de habanero. Dan is er nog een wat kleinere groep Capsicum baccatum, een groot deel van de Aji’s behoren tot deze groep. En er is een kleinere groep Capsicum frutescens, kleine planten met kleine rechtopstaande pepertjes. En dan is er dus nog deze kleine groep: Capsicum pubescens.

Het buitenbeentje

Het is van de 5 groepen de meest bijzondere en afwijkende. Eerlijk is eerlijk, wellicht ook wel de lastigste groep. De 4 andere groepen zijn zo nauw verwant dat ze onderling kunnen kruisen. De rassen binnen de groep Capsicum pubescens kunnen uiteraard onderling kruisen, maar ze kruisen niet met de pepers uit de andere groepen. Ze is dan ook een echt buitenbeentje. ‘Pubescens’ betekent zacht behaard en dat slaat op het blad dat in jong stadium al anders is dan dat van pepers uit andere groepen.

Capsicum pubescens-pepers komen oorspronkelijk uit het Noorden van Zuid-Amerika en het Zuiden van Midden-Amerika. Het ras is vooral bekend in Peru en wordt daar Rocoto genoemd en in Mexico wordt ze Manzano genoemd. Er zijn rassen die redelijk heet zijn, vergelijkbaar met de heetheid van een cayennepeper. Daarnaast zijn er ook rassen die zo heet zijn dat ze niet onderdoen voor een habanero, maar dan met een ander, meer friskruidig aroma.

De Capsicum pubescens telen

Ze is lastig te zaaien, heeft veel warmte en meer tijd nodig dan andere pepers. Maar als de zaden eenmaal zijn gekiemd is ze juist een makkelijke peper. Mits je weet wat ze wil. De meeste pepers houden van veel zon en warmte. De Capsicum pubescens niet. Die houdt van een luchtige en niet te warme plaats en doet het goed in de zon of halfschaduw.

Ik heb haar in de afgelopen 25 jaar drie keer geprobeerd in de kas te telen. Daarin groeiden de planten weelderig en prachtig met enorm veel bloemen, maar zonder pepers. Ik weet niet of het iets met de warmte of de luchtvochtigheid te maken had maar de vruchtzetting is in de kas heel slecht. Sindsdien teel ik ze in een pot, buiten op het terras.

De planten/potten mogen vanaf half mei naar buiten en bloeien de hele zomer en herfst met prachtige paarse bloemetjes. Er zijn ook een klein aantal rassen met witte of roze bloemetjes. Zo mooi! Het worden uiteindelijk forse planten die ruim 80 centimeter hoog en ook vrij breed kunnen worden. Vanaf ongeveer augustus verschijnen de eerste pepers in de planten.

Je kunt de pepers zowel onrijp als rijp eten. Ze hebben 2 opvallende kenmerken: De vruchtwand is voor een peper heel dik en sappig, enigszins vergelijkbaar met die van een paprika. Daarnaast zijn de zaden niet dun, klein en beigegeel, maar wat groter, gitzwart, dik en hard. Dat verklaart ook gelijk waarom ze meer warmte en tijd nodig heeft bij het kiemen.

Overwinteren

Ze is helaas wel een late peper. De eerste pepers rijpen vaak pas in oktober of nog later. Maar ze heeft een heel groot voordeel: Ze is van alle pepers het gemakkelijkst te overwinteren. Haal de plant in pot ruim voor de eerste nachtvorst naar binnen. Snoei de planten zo min mogelijk en laat de laatste vruchten aan de planten rijpen. Zet haar vervolgens op een lichte plaats in huis bij ongeveer 10 graden. Zorg dat de grond niet uitdroogt, maar geef vooral ook niet te veel water. Een groot deel van het blad zal afvallen, maar dat is niet erg. Ruim de gevallen bladeren wel op om schimmel en luis te voorkomen.

In maart ga je haar weer op gang helpen, door de takken en stelen terug op naar buiten gerichte knoppen te snoeien. En zet haar wat lichter en warmer (nabij een zonnig raamkozijn), geef dan ook voeding en vaker water. Zo groeit de plant uit tot een nog wat forser formaat dan in haar eerste jaar, vanaf half mei mag ze weer naar buiten. En ze zal in dit 2^e jaar wat eerder bloeien en ook eerder (en meer) pepers geven.

Ik heb verhalen gehoord van mensen die een Capsicum pubescens-peper meer dan 7 jaar in pot hielden. In hun natuurlijk omgeving kunnen ze ruim 15 jaar oud worden. Ik zaaide de Capsicum pubescens Rocoto Rio Huallaga die je op de foto’s in dit blog ziet in januari 2019, ik kon er in oktober de eerste pepers van oogsten maar de meeste pepers rijpen in november in huis.

Na het oogsten van de laatste pepers zet ik haar op een onverwarmde slaapkamer en ik hoop dus van harte dat ze daar de winter overleeft. Met als gevolg een prachtige plant en overvloedige oogst in 2020. Een leuke uitdaging voor de komende winter en het volgende (voor)jaar!

Moestuingroetjes,

Diana

Lees ook: Gember telen mét succes