Herfst en winter saladebak

Het is nu wel echt herfst, bladeren vallen en het wordt kouder, donkerder en natter. Er komen steeds meer lege plekken in de moestuin. Nog even en er is niet veel meer te oogsten dan wat winterprei, boerenkool en spruiten. Maar dit jaar hebben we voor het eerst ook nog een bak vol eetbare blaadjes. Ik schreef al eens iets over dezelfde soort blaadjes die je in de lente en zomer kunt zaaien.

Maar ook in de herfst/winter kun je dus zoiets doen. Je kunt deze saladegroenten per soort in rijtjes zaaien, maar zelf heb ik ze breed werpig in een verhoogde bak gezaaid. Ik noem het een saladebak maar het wordt ook wel polycultuur genoemd. Voorwaarde voor de herfst- en winterteelt is dat je wel op tijd begint met zaaien, zodat de zaden in de nog warme grond kunnen kiemen en de plantjes groot genoeg zijn wanneer het echt kouder wordt. En uiteraard kies je soorten en rassen die goed tegen kou kunnen.

Op deze foto zie je de verhoogde bak: schoon, leeg, de grond omgewoeld en aangeharkt. De foto maakte ik op 8 september.

Op deze foto zie je de zaden die ik mengde en breed werpig in de bak zaaide. Het zijn zaden van slasoorten die wel wat kou kunnen verdragen (zoals Frisby, Hivert de Tremont, Arctic King, etc.). En daarnaast nog soorten als mosterdblad, rucola, tuinkers, veldsla en winterpostelein. Ik gebruikte voor deze verhoogde bak (afmeting 1.25 x 1.25 meter) 1 eetlepel gemengde zaden, ik heb ze zo gelijkmatig mogelijk verdeeld over de bak en uiteraard gelijk water gegeven. Dat is het, o zo gemakkelijk :-).

Deze foto maakte ik op 19 september, 10 dagen na het zaaien. Omdat de grond nog warm was van de zomer kiemden de zaden vlot. Er kunnen natuurlijk ook onkruidzaden kiemen, als je die onkruidzaailingen herkent kun je ze gelijk verwijderen. Doe dat dan wel voorzichtig want je beschadigt heel gemakkelijk kleine worteltjes van de saladegroenten. En bedenk dat er nog volop zaden kiemen die je kunt beschadigen.

Deze foto maakte ik op 27 september, 18 dagen na het zaaien. Je kunt al duidelijk verschillende vormen en kleuren herkennen. We hebben zelfs al wat kleine blaadjes geoogst. Je kunt het best oogsten door blaadjes af te knippen (want er kunnen dan soms weer blaadjes aangroeien). En vergeet niet om in droge periodes water te geven.

11 oktober. Eén maand na het zaaien oogsten we elke week wel blaadjes. Soms knip ik ze af en groeien ze weer door, soms verwijder ik heel voorzichtig hele plantjes met wortels. Want naast en onder deze plantjes groeien jonge/kleine zaailingen die later kiemden. En er liggen ook nog zaden tussen die nog kunnen kiemen. Als je blaadjes of plantjes wilt oogsten kun je dat daarom het beste verspreid uit de hele bak doen (zo komt er genoeg licht en lucht voor de nog liggende zaden om te kiemen, en de jonge zaailingen krijgen zo wat meer ruimte om ook te gaan groeien.

Tot slot dan nog 1 foto, die maakte ik afgelopen weekend (op 27 oktober, samen met de foto bovenaan deze pagina). Ondanks 2 keer per week oogsten groeien de plantjes in de bak stevig door. Het is een kleurige bak vol heerlijke blaadjes geworden. Na de oogst mengen we ze vaak met een kropje sla die we nog uit de kas kunnen oogsten. Maar ik maak er ook heel leuke en lekkere voorgerechtjes mee. En we hebben er ook een keer blaadjes uit geoogst voor een stamppotje, ook lekker.

En hoe dit afloopt? Ik durf het niet te zeggen. Want zoals gezegd is dit de eerste keer dat we een saladebak in deze tijd van het jaar hebben gemaakt. Ik hoop dat het nog even duurt voor de vorst komt want dan kunnen we er waarschijnlijk nog flink uit oogsten. En door de iets hogere temperatuur in de bak (plus de zonnige en beschutte standplaats) kan het ook nog zo zijn dat de plantjes niet direct dood gaan bij wat nachtvorst; in principe hebben we soorten gekozen die zeker wel wat kou kunnen verdragen.

Maar zelfs als het volgende maand gaat sneeuwen of ijzelen en een deel van de plantjes het begeeft hebben we er al zoveel oogst en plezier van gehad dat we het nu al een succes kunnen noemen!

p.s.: wij hebben dus in een verhoogde bak gezaaid maar je kunt er natuurlijk ook een grote pot voor gebruiken (die kun je dan zelfs ook nog een beetje beschut en droog zetten bij storm, vorst of sneeuw). En het is wellicht ook een leuk idee voor onder glas of in een tunneltje. En in ieder geval is het zeer de moeite waard om er volgend jaar in september een plekje in je tuin voor vrij te houden/maken.

Moestuingroetjes,

Diana

Lees ook: Zaden oogsten van fruit en kruiden