Mosterdblad en mosterd

Ik kreeg de vraag of er verschil is tussen mosterdblad en gele mosterd, en zo ja, wat dat verschil dan is. Misschien is het leuk om dat soort vragen in een blog op deze website van Pokon te beantwoorden. Als iemand nog eens een vraag heeft en daar graag in een blog antwoord op wil, dan hoor ik het heel graag! (mits ik er uiteraard het antwoord op weet).

Mosterdblad en mosterd zijn 2 verschillende soorten, maar ze zijn in de verte wel familie van elkaar (ze behoren beide tot de familie van de kruisbloemigen). Mosterdblad wordt ook wel bladmosterd genoemd. Mosterd wordt ook wel gele mosterd genoemd.

De eigenschappen met de verschillen en overeenkomsten van beide soorten op een rijtje:

Gele Mosterd

De Latijnse naam is Sinapis alba. Er is maar 1 soort en ras, ze geeft lichtgroen getand blad, gele (eetbare) bloemen en gele zaden.

De planten kunnen goed tegen kou en schieten snel door bij warm en droog weer. Je kunt de zaden vanaf ongeveer maart buiten zaaien en je oogst de jonge blaadjes van de jonge planten. Die blaadjes zijn pittig van smaak (een beetje vergelijkbaar met radijs), en het blad is heel zacht behaard. Je kunt de blaadjes rauw eten of stoven. Oudere/grotere bladeren zijn niet lekker meer, het zacht behaarde krijgt dan bijna iets stekeligs.

In de late lente schieten de planten door, ze worden in bloei uiteindelijk wel zo’n 150 centimeter hoog.

De eetbare gele bloemen bloeien in de vroege zomer zeer rijk en lokken heel veel bestuivers. Na de bloei verschijnen de zaadpeulen (het worden ‘hauwen’ genoemd). Ze staan dwars op de stelen, en worden al snel heel scherp en stekelig.

Je laat de zaden aan de plant rijpen, als de hoesjes lichtbruin en droog zijn kun je ze oogsten, openmaken en de zaden oogsten. Dat laatste is nog wel een gedoe, omdat de hoesjes heel hard en stekelig zijn is gewoon met je vingers openmaken pijnlijk. Ik gebruik er zelf (uiteraard heel voorzichtig) een vijzel voor. Door de stamper voorzichtig op de zaadhoesjes te duwen springen ze open en kun je door middel van een grove zeef of vergiet de zaden van het stekelige kaf scheiden. Na wassen en daarna nog enkele dagen drogen kun je de zaden gebruiken.

Een stuk of 10 planten kunnen bij elkaar wel ruim een pond vrij grote gele eetbare zaden opleveren. Die zaden zijn heel pittig van smaak en kun je gebruiken bij onder andere inmaak (zoals zoetzuur) maar bijvoorbeeld ook in curry’s, etc. En je kunt er natuurlijk zelf mosterd van maken (door ze fijn te malen met azijn, zout en kruiden).

Mosterdblad

De Latijnse naam Is Brassica juncea. Er zijn een aantal rassen verkrijgbaar, met grover of juist fijner blad maar ook met groen of meer paarsachtig blad. Bekende rassen zijn Purple Frills, Osaka Purple, Green Frills, Red Giant, Wasabina, Crimson, Green Wave, Red Splendor, etc..

Op deze foto zie je een mengsel van mosterdbladplanten, er is veel verschil in kleur en bladvorm.

Ook deze planten kunnen goed tegen kou en schieten snel door bij warm en droog weer. En ook deze zaden kun je daarom vanaf ongeveer maart al buiten zaaien. Van deze planten oogst je de losse blaadjes of de hele kopjes, want je zelf handiger vindt.

Het blad is pittig van smaak (ook weer radijsachtig) en zacht van structuur (de grootbladige rassen) of juist meer knapperig (de fijnbladige rassen), maar nooit zacht behaard. En dat is het grote verschil met gele mosterd.

Ook van mosterdblad schieten de planten in de late lente door. Je kunt er voor kiezen om de planten dan te verwijderen maar je kunt ze ook laten staan voor de bloei en de oogst van de zaden. De planten worden in bloei zo’n 120 centimeter hoog. De bloemen lijken veel op die van de gele mosterd, en ook deze bloemen zijn eetbaar (smaken lichtpittig en poederig) en lokken veel bestuivers.

Na de bloei verschijnen de zaadpeultjes (hauwtjes), maar deze zijn niet stekelig, ze zijn ook kleiner en staan wat schuiner langs de stelen (je kunt dat zelfs op de foto al zien). Als de zaden rijp zijn kun je ze heel gemakkelijk oogsten door ze tussen je vingers uit de zachte en brosse hoesjes te wrijven. Ook nu zeef je de zaden, was ze daarna en laat ze nog een paar dagen drogen.

Deze bruine mosterdzaden zijn veel kleiner maar ook pittiger. Ook deze zaden kun je gebruiken voor inmaak en curry’s, er wordt geen mosterd van gemaakt (maar ze kunnen wel toegevoegd worden aan een mosterd die gele mosterd als hoofdbestanddeel heeft). Bruine mosterdzaden die je in de winkel koopt kunnen trouwens van meerdere soorten uit de Brassica-groep komen, vaak zie je de naam zwarte mosterdzaad en daar wordt dan Brassica nigra voor gebruikt.

De opbrengst van bruin mosterdzaad is kleiner dan die van gele mosterd.

Dit zijn de belangrijkste verschillen en overeenkomsten tussen deze 2 soorten. Kort samengevat oogst je van mosterdblad dus het blad, maar je kunt er ook zaden van oogsten, en daarom wordt ze vooral als groente beschouwd en geteeld. Bij gele mosterd is het juist andersom: je oogst van gele mosterd vooral de zaden maar je kunt er ook het (jonge) blad van eten en daarom wordt ze vooral als kruid beschouwd en geteeld.

Op de laatste foto zie je nog een keer mosterdblad, het ras Crimson. Het pittige blad kun je ook prima stoven (zoals amsoi, wat uiteindelijk ook een mosterdblad is) maar ik vind deze daar eigenlijk te mooi voor en gebruik dit soort lekkere frisse en pittige blaadjes liever in salades, op een broodje gezond, etc..