Palmkool in de moestuin

Tien jaar geleden had ik nog niet van palmkool gehoord. Of misschien wel eens vaag, maar als ik er al over nadacht zou ik mezelf hebben afgevraagd wat palmkool nou toe zou kunnen voegen in de moestuin. Het is toch niets anders dan een soort zusje van boerenkool? En omdat ze uit het warme Italië komt misschien wel een wat minder winterhard zusje? In die tijd zag ik (nog) geen reden om er zaden van te kopen en haar zelf te gaan telen.

Gelukkig nam ik een jaar of 8 geleden toch eens de gok, blijkbaar nieuwsgierig genoeg om het eens te proberen, waarschijnlijk omdat er toch een reden moet zijn dat ze in Italië al eeuwenlang palmkool telen en eten. En sindsdien krijgt ze steevast elk jaar een plekje in onze moestuin!

Ze lijkt inderdaad wel wat op boerenkool, maar de smaak is zachter, frisser en groener. Waar we boerenkool vooral in de koude maanden van het jaar gebruiken in stamppot en winterse stoofschotels, zo oogsten en eten we palmkool van de nazomer tot in het voorjaar, en dan vooral in pasta’s, soepen en zelf Aziatische gerechten. Boerenkool koken we, palmkool bakken en stoven we. We verwijderen wel die heel stugge dikke nerf in het midden (je rist het blad heel makkelijk langs die nerf).

Zaailingen van palmkool in mei

In de keuken is ze dus een waardevolle aanvulling in allerlei (weer eens andere) recepten, maar ze blijkt dat in de moestuin zeker ook te zijn. Want we zaaien palmkool vaak al in april (maar je kunt haar tot in juli zaaien, en daarmee is ze niet alleen geschikt als hoofdteelt maar ook als nateelt na bijvoorbeeld vroege sla en andijvie, of knoflook, uien, tuinbonen of zelfs na vroege aardappelen). Je kunt de zaden vaak vinden onder de naam palmkool, Nero di Toscana, Black Tuscany en Cavolo Nero (en als je op die laatste naam googelt vind je gelijk heel veel heerlijke authentieke Italiaanse recepten). En omdat je haar vooral in pastagerechten, soepen, etc. gebruikt eet je haar dan wat gemakkelijker in de zomer en nazomer dan boerenkool.

Palmkool in de herfst, samen met de roodbloeiende Salvia coccinea

Ook heel leuk is dat ze een meer dan prima opbrengst geeft. Je plukt/oogst de onderste bladeren en daarboven maakt ze schijnbaar onvermoeibaar steeds weer nieuwe bladeren. Het hart van de plant met de kleinere bladeren laat je vooral intact, want van daaruit blijft ze (mede afhankelijk van het weer) alsmaar doorgroeien. Afgelopen jaar aten we in februari nog steeds palmkool van planten die we in april van het jaar daarvoor zaaiden!

Omdat je telkens nieuwe bladeren onderin de plant oogst krijgt ze vanzelf uiteindelijk een soort van hoofdstam met een kroon van bladeren, bijna als een miniatuur palmboom. In de zomer is de plant zo’n 60 centimeter hoog maar in de winter en het vroege voorjaar kan ze uiteindelijk wel ruim 125 centimeter hoog zijn. Ze kan iets minder goed tegen kou dan boerenkool maar mijn ervaring is dat ze, als de bladeren tijdens een vorstperiode slap langs de plant hangen, de plant zich na die vorstperiode weer herstelt.

Palmkool is dus lekker, heeft een lange teelt en daardoor flinke oogst. Maar daarnaast is ze ook nog eens mooi. In de zomer is het bobbelige blad grijsgroen met een vleugje blauw erin. Hoe donkerder en kouder het wordt, des te donkerder wordt ook het blad; het is dan heel donkergroen met wat blauw. En daardoor is ze erg leuk te combineren met bijvoorbeeld andere groente, kruiden en bloemen in de tuin: het blauwgroene blad is in de zomer bijvoorbeeld een prachtige combinatie met fel gekleurde snijbiet, oranje Zinnia’s of juist met zachter gekleurde bloemen als Ageratum of crèmewitte afrikaantjes. In de herfst en winter is ze prachtig met andere kleuren kool (zoals op deze foto met paarse boerenkool en witte ‘kale Emerald Ice’):

Als je de planten lang genoeg laat staan zal ze in maart van het nieuwe jaar door gaan schieten. Dat gaat uiteindelijk altijd ten koste van de kwaliteit van het blad maar je krijgt er iets leuks voor terug: je kunt de jonge bloemknoppen eten door ze te roerbakken of te stomen (zoals broccoli, aspergebroccoli, kailaan en hon tsai tai).

Maar laat vooral ook een aantal bloeistengels in bloei komen; de planten bloeien heel rijk, met vrolijke gele bloempjes. De planten worden in bloei heel groot, ruim 150 centimeter hoog en meer dan een meter breed. De bloempjes zijn eetbaar (ze hebben een poederige zachte koolsmaak). En ze lokken ook nog eens heel veel bestuivers, vooral hommels, en dat in april; een tijd dat er nog niet heel veel bestuivers zijn terwijl de fruitbomen en -struiken juist bloeien. En tot slot is het ook nog eens leuk om een voorjaarboeketje te plukken en wat bloemstelen in een vaas te zetten; op een koele terrastafel blijven ze wel een week mooi!

Voor alle duidelijkheid: ik wil in dit blog niet vertellen dat palmkool leuker en lekkerder is dan boerenkool: integendeel. In onze tuin staan ze vaak naast elkaar: ze zijn heel verschillend, zowel in groei als kleur als bladvorm en ook in de keuken: allebei even mooi en even lekker!!

Moestuingroetjes,

Diana