Peulgewassen op tijd plukken en verwerken

Het is nog te vroeg voor sperziebonen, snijbonen, pronkbonen en sojabonen, maar we oogsten nu volop tuinbonen, peultjes, doperwten en kapucijners. Deze teelt duurt maar kort en valt altijd in het late voorjaar/vroege zomer.

Wanneer pluk je deze peulgewassen eigenlijk? Het makkelijkste antwoord is “Wanneer je wilt”. Maar zo eenvoudig is het niet. Tuinbonen kun je inderdaad oogsten wanneer je wilt. Wij zelf houden van kleine tuinboontjes en we oogsten ze dus vrij jong. Als je in de peul knijpt voel je al een beetje hoe groot de tuinboontjes zijn. Er zijn ook mensen die van grote tuinbonen houden, en er zijn ook mensen die grote tuinbonen oogsten en ze dan ‘dubbel doppen’ (waarbij na het doppen ook het buitenvlies van de tuinboon wordt verwijderd en je uiteindelijk de 2 kleine groene zaadlobjes overhoudt en eet). Mocht je dus eens te laat zijn met het oogsten van tuinbonen en ze zo niet lekker meer vinden; dan is dubbel doppen nog een prima optie.

Foto: tuinbonen, het eerste portie is klaar voor de oogst (als je net als wij van kleine/jonge tuinboontjes houdt)

Dan de peultjes; die oogsten we ook graag vroeg, wanneer er nog geen draad in het peultje zit (dat is trouwens voor een deel ook rasafhankelijk). En omdat je peultjes kunt zien is het makkelijk inschatten wanneer je ze wilt plukken.

Foto: geoogste peultjes

Doperwten oogsten

Iets lastiger is dat met doperwten, want doperwten groeien in de peul. Doperwten zijn heerlijk zoet, maar dat zijn ze niet onbeperkt. In het jongste stadium zijn de doperwten nog te klein en een beetje plat, en dat is zonde. En dan komt de tijd dat ze perfect zijn; rond en vol en heerlijk zoet. Maar al binnen een paar dagen is dat perfecte stadium voorbij en worden de suikers in de doperwt omgezet in zetmeel; de doperwt wordt minder zoet en meer melig.

Dit geldt trouwens ook na het oogsten. Wij hebben zelfs wel eens een emmer vol heerlijke, suikerzoete doperwtjes geoogst maar hadden vervolgens de eerste 2 dagen geen tijd om ze te doppen en in te vriezen. Na 2 dagen proefden we de doperwten uit de verse peul en het zoet was bijna verdwenen, de doperwt was melig geworden. Dat was niet erg, we hebben ze alsnog gegeten, kort gekookt en vervolgens gemengd met gebakken spekjes, uien en champignons. Alsnog heerlijk, maar het waren niet meer die heerlijk zoete, bijna delicate doperwtjes meer.

Oftewel; het oogsten van doperwten luistert vrij nauw: de peul moet al rond zijn, maar nog fris groen en veerkrachtig. Als de peul al wat rimpelig wordt ben je (ruim) te laat.

Foto: deze doperwtjes zijn nog mooi groen, de peul nog veerkrachtig maar ook dik genoeg om mooie, ronde, zoete doperwten te bevatten.

Wist je dat je doperwten rauw en zo van de plant kunt eten? Oogst maar eens een rauwe doperwtenpeul, maak die peul open en proef de doperwten; de erwtjes zijn dan nog stevig maar niet heel hard, en heel zoet van smaak. Oogst en proef ze maar eens te jong, op tijd en te oud; als je dat een paar keer hebt gedaan weet je wanneer je ze dus het beste kunt plukken.

En neem ze dan mee naar huis en verwerk ze dezelfde dag; eet ze of vries ze in (wij vriezen ze rauw in) maar laat de peulen dus geen dagen wachten.

Nog even leuk om te vermelden is misschien de Sugar Snap, die je zowel als platte of gevulde peul als ook als doperwt kunt oogsten en in alle stadia lekker zoet is (maar dus ook een ‘eindtijd’ heeft waarbij de erwt uiteindelijk melig wordt).

Kapucijners oogsten

Kapucijners zijn van zichzelf al minder zoet dan doperwten en wat meliger, maar niet minder lekker! Jonge, verse kapucijners zijn een delicatesse uit de moestuin (ze worden niet voor niets ook wel velderwtjes genoemd). En ook hierbij is het moment van oogsten belangrijk. En wat lastiger te bepalen want een rauwe kapucijner is niet vies maar zeker ook niet lekker. Je zult het moment nu moeten bepalen door goed naar de plant en de peul te kijken. Na de oogst sterven de planten af, je ziet bij het goede tijdstip dat het blad van de kapucijnerplanten al iets geel begint te worden. De peulen zijn dan rond maar nog niet uitpuilend, en nog redelijk matglanzend en veerkrachtig.

Ook bij kapucijners geldt dat je de peulen na de oogst mee naar huis neemt en ze direct dezelfde dag dopt en eet, of dopt en invriest. Langer dan een dag bewaren zorgt voor een verslechtering van de kwaliteit.

Foto: op deze foto zie je de kapucijnerplanten wanneer de kapucijners nog niet geoogst kunnen worden; het blad nog fris grijsgroen en de paarse peulen nog plat.

Foto: op deze foto zie je dat het blad geel wordt, en je ziet dat de peulen dik en rond en gevuld zijn, we wachten geen dag langer meer en oogsten ze vandaag (en doppen ze vandaag en vriezen gelijk in wat we niet opeten).

En nu je dit weet kun je ook bedenken dat er nog een andere groente in de moestuin is die dezelfde aandacht nodig heeft; het juiste moment van oogsten en een snelle verwerking na het oogsten: maïs. De oogst van maïs duurt nog zeker 2 maanden maar ook maïs oogst je dus jong, zachtgeel (en wanneer er nog een ietwat melkachtig vocht uit de maïskorrel komt wanneer je die met je vingernagel inprikt). Ook bij maïs komt er een moment dat de korrels minder zoet worden en meer zetmeel gaan bevatten, zowel voor als na de oogst. Ook hierbij is op tijd oogsten en snel verwerken belangrijk.

Moestuingroetjes,

Diana

Lees ook: Aardbeien stekken