In mijn vorige blog schreef ik iets over de verschillende groeivormen van tomaten (stamtomaten, struiktomaten en dwergstruikjes). Dat is een beetje saaie materie (maar wel heel belangrijk, een goede verzorging verhoogt de opbrengst!). Dat neemt niet weg dat het leuker is om te schrijven over tomatenrassen die anders zijn dan de meeste tomaten (en er natuurlijk ook iets van te laten zien).
Op de foto hierboven zie je wat van de oogst van 2017, verschillende vormen, kleuren en ook flinke verschillen in grootte.
Iedereen kent de standaard tomaat, rond en rood. Dat is trouwens wel bijzonder want de allereerste tomaten die werden gevonden waren geel; pommodore = pommo d’ore = gouden appel. Ook cherytomaten zijn bekend, tegenwoordig ook in andere kleurtje als geel of oranje. En natuurlijk de vleestomaten en roma’s, ook meestal weer in de bekende rode kleur.
Maar er bestaat zoveel meer! Zowel in kleur, grootte en vorm. Hieronder laat ik een paar tomaten zien in minder bekende vormen of kleuren:
Bestomaat; dit zijn de allerkleinste cherrytomaatjes. Vaak zijn het ‘wilde’ tomaatjes die ook aan wild groeiende struiken groeien. De tomaatjes zelf zijn vaak niet groter dan een flinke aalbes.
Op deze foto zie je de tomaat Tomatito de Jalapa, een bestomaatje dat in Mexico in het wild zou groeien.
Wat ik zelf ook bijzonder vind is een semi-holle tomaat. Ze worden ook wel buideltomaten genoemd en het zijn vaak wat grotere tomaten die stevig zijn en veel vlees bevatten. Dat vruchtvlees kan nog wel sappig zijn maar er zit vaak maar heel weinig sap/gel met zaden in deze tomaten.
Op deze foto zie je het ras Zakopane, je ziet hoe weinig gel/sap en zaden ze bevat en dat ze van buiten heel veel ribbels heeft en er van binnen lege ruimtes zijn.
Dan is er nog de paprikatomaat: deze tomaten hebben met wat fantasie de vorm van een blokpaprika, en van binnen zijn ze op een klein bolletje met wat dikke gel en zaden na hol. Dit soort tomatenrassen dragen vaak namen als Yellow Stuffer, Striped Stuffer, Burgess Stuffing, Green Bell Pepper, etc..
Op deze foto zie je het ras Burgess Stuffing, van boven gezien, de zijkant en de doorsnede. Leuk om de zaden/gel eruit te snijden en dan te vullen en in de oven te garen.
Natuurlijk mag de blauwe tomaat in dit rariteitenkabinet niet ontbreken. Onrijp zijn deze tomaten paarsblauw, rijp worden de tomaten donkerpaars met geel of oranje of rozerood. De blauwe kleur geeft aan dat de tomaat een hoog gehalte aan anthocyanine bevat, het gezonde stofje dat bijvoorbeeld ook in blauwe bessen zit. Helaas was de smaak van de eerste blauwe tomaten heel matig, vandaar dat er veel gekruist werd (en nog) met als doel de smaak te verbeteren en tegelijkertijd zoveel mogelijk van de blauwe kleur te behouden.
Op deze foto zie je het ras Glossy Rose Blue, een cherrytomaatje dat al beduidend lekkerder is dan de eerste blauwe tomaten die op de markt kwamen. Daarnaast is ze ook nog mooi door het extra glanzende velletje, en de blauwe kleur die langzaam verkleurt naar een soort paarsroze.
Over velletjes gesproken…… dit is ook nog een leuke vorm om te noemen; je ziet deze tomatenrassen zelden of nooit in een winkel, tomatenrassen met een fluwelig perzikachtig velletje. Het klinkt niet heel lekker omdat je tomaten normaal gesproken met velletje eet, maar bij bijna al deze rassen is het velletje toch prima eetbaar, het zachtbehaarde is zo kort en dun dat je er bij het eten weinig van merkt. Rassen met deze eigenschappen hebben vaak namen als Fuzzy Peach, Wooly Kate, Fuzzy Wuzzy, Garden Peach, etc..
Op deze foto zie je en tomaatje van het ras Fuzzy Baby, een klein tomaatje (overigens niet heel bijzonder van smaak), je kunt duidelijk zien dat het velletje niet glad is maar heel zacht behaard.
En je ziet op de foto ook gelijk dat het tomaatje niet effen van kleur is maar gele streepjes op een rode achtergrond heeft. Er bestaan natuurlijk rode, roze, crème, gele, oranje, ‘blauwe’ en donkerpaarsbruine tomaten. Maar er zijn ook bicolors, tomaten die bijvoorbeeld vlekjes of streepjes hebben aan de buitenkant. Mijn persoonlijke favorieten zijn misschien nog wel de bicolors die geen vlekjes hebben maar van boven naar beneden overgaan van bijvoorbeeld geeloranje naar rozerood. Vaak zie je bij dat soort tomaten bij het doorsnijden dan ook nog een mooie, felgekleurde adering door de basiskleur.
Op deze foto zie je het ras Coral Queen, van buiten loopt de kleur langzaam van boven naar beneden van geeloranje naar rozig oranje.
Dezelfde Coral Queen. Als je de tomaat doorsnijdt krijg je nog een verrassing want dan zie je een mooie rozerode adering door het geeloranje sappige en vlezige vruchtvlees. Mooi!
Tot zover wat foto’s van eens wat anders dan gewone rode ronde tomaten. Ondertussen zijn er kwekers op zoek naar nog meer bijzondere vormen of kleuren(combinaties). Er wordt ook nog veel geëxperimenteerd met de blauwe tomaten. Nieuw zijn de tricolors, die niet meer uit 2 kleuren bestaan maar uit 3 kleuren. Google even op de namen Wild Boar Farm of op Tom Wagner tomatoes voor wat voorbeelden van nieuwe generatie hobbytomaten.
En zo bestaan er ondertussen meer dan 12.000 rassen. En toch is er (na de gezondheid van de planten) nog een eigenschap die altijd belangrijker is dan al die kleuren en vormen; de smaak. Er bestaan ook een aantal tomaten die bijvoorbeeld weinig smaak hebben, of heel hard zijn, of zuur. Niets zo erg als een tomaat die er heel bijzonder en mooi en lekker uitziet maar in smaak erg tegenvalt. Gelukkig proberen de veredelaars van nu een goede smaak te combineren met een mooi en bijzonder uiterlijk. Er valt nog heel wat te ontdekken in de tomatenwereld!!
Groetjes,
Diana
Lees ook:Hoe pluk en bewaar je tomaten