Tomaten dieven doe je zo!

Het dieven van stamtomaten lijkt niet moeilijk. Iedereen herkent de kleine diefjes, zoals je die op de bovenste foto ziet, en weet dat die weggehaald moeten worden. Toch krijg ik elk jaar weer vragen van mensen die het over zijtakken hebben, of over meerdere stammen, niet weten wat ze moeten aanbinden, weg moeten halen etc. En dus blijkt dieven makkelijk te zijn als het om de kleintjes gaat maar niet altijd meer wanneer ze groot worden.

Ik wil trouwens niemand vertellen hoe hij of zij moet dieven, ik kan alleen vertellen hoe ik dief. Ik heb in de afgelopen 25 jaar honderden tomatenplanten gediefd en denk een beetje te weten hoe je zou kunnen dieven, als je stamtomaten voor een zo groot mogelijke opbrengst teelt. Er zijn ook mensen die tomaten telen voor de mooie planten en ze graag ‘laten gaan’. Dat is ook prima. En er zijn mensen die een tomatenplant twee stammen laten krijgen en apart opbinden voor een nog grotere opbrengst, maar juist dan is eerst inzicht krijgen en ervaring opdoen in het dieven extra belangrijk.

Ik heb foto’s gemaakt van tomatenplanten met dieven die ik bij onze tuinbuurvrouw in de kas zag, ik mocht bij haar fotograferen in ruil voor hulp bij het dieven.

Welke onderdelen heeft een tomatenplant?

Allereerst, een stamtomaat bevat slechts 3 herkenbare noodzakelijke delen:

De stam met bovenaan een top. En die volg je en bind je altijd als eerste op, dan vind je de dieven veel makkelijker. Elke dief bevat trouwens ook een top en daarom zijn ze zo verraderlijk, want ze blijven dus ook maar groeien en weer nieuwe dieven maken.
Een blad, deze kun je naar keuze soms weghalen zodat de tros tomaten licht, lucht en zon krijgt of juist laten zitten ter bescherming tegen bijvoorbeeld regen en storm.
Een bloemtros/tomatentros en die vind je bij stamtomaten altijd langs de stam al maakt een dief uiteindelijk ook bloemtrosjes.

Alles wat niet tot een stam met top, blad of eerste/meeste bloemtros(sen) behoort is een dief.

Voorbeeld 1: Wat moet ik doen als ik niet duidelijk kan herkennen wat de dief is?

Je ziet hier niet heel duidelijk meer een dief, ze is al te groot en wijkt ook wat uit, zit niet meer als klein diefje in een oksel.

De oplossing: volg de stam met het eerste en de meeste bloemtrosjes en dus later tomaten. De gele pijl geeft de bloemtros aan en bij de blauwe pijl direct ernaast zie je de top. Dus dat is de stam. En dan blijkt er dus niet één dief te zijn maar al twee. Ik heb aangegeven door de twee rode streepjes waar je de dieven wegknipt.

Voorbeeld 2: Wat moet ik doen als ik de hoofdstam en de dief per ongeluk heb verwisseld?

Op deze foto zie je hoe de tuinbuurvrouw deze plant heeft gediefd en opgebonden. En ook nu volg je eerst weer de stam en die bevat de eerste en meeste bloemtrossen.

De oplossing: de gele pijlen geven de bloemtrossen aan. En je ziet dat dat er links twee zijn en rechts één. Links is dus de hoofdstam en dat wat er rechts is opgebonden is eigenlijk de dief. Het rode streepje geeft weer aan wat de dief is en waar je die wegknipt, de stam links met 2 bloemtrosjes bind je vervolgens aan de stok.

Voorbeeld 3: Moet ik mijn tomatenplanten wel dieven?

Dieven maken ook bloemtrossen en dat maakt dieven dan ook lastig, want het lijkt zonde om bloemtrosjes weg te knippen. Maar dieven heten zo omdat ze voeding en energie van de planten stelen, waardoor er uiteindelijk minder opbrengst is. En dat kun je een klein beetje aan dit voorbeeld zien:

Ook nu volg je eerst weer de stam, waar als eerste een bloemtros komt en zoek daar ook de top. Die bind je op en dan wordt het ineens duidelijk:

De oplossing: wat op het eerste gezicht een stam lijkt is de dief (die dus rechtop groeit). Want aan de stam, die dus links langzaam omvalt, zie je maar liefst drie bloemtrossen (gele pijlen). En je ziet de top, de blauwe pijl. Aan de rechtse, omhoog groeiende dief zie je maar één bloemtros. En die kun je dus bij de rode pijl onderaan wegknippen. De omvallende stam buig je dan heel voorzichtig naar rechts en bind je op meerdere plaatsen alsnog op. Maar om aan te geven hoeveel dieven een plant kan maken heb ik even alle dieven en diefjes die ik zie van een rood streepje voorzien, het zijn er nu al zeven en uiteindelijk maken al die dieven weer nieuwe dieven. En die dieven maken weer dieven etc.

Ik maakte een paar jaar geleden eens een foto in de kas van een nieuwe tuinbuurman die kwam vragen wat hij verkeerd deed bij zijn tomaten:

Niet dieven geeft heel veel blad en stengels en er bloeien nog wel wat bloemtrosjes, maar er zijn geen of amper tomaten te zien. De opbrengst van tomaten was in de hele kas nog geen kilo. Het was toen eigenlijk al te laat in het seizoen en de planten en dieven waren al te groot om ondanks snoeien weer te gaan bloeien en alsnog een goede opbrengst te kunnen geven. Maar in de voorbeelden in dit blog kan dat dus juist nog heel goed. Er is dus maar één advies: Volg altijd de stam met een top en de eerste en meeste bloemtrossen en verwijder de rest. Ik heb dit jaar nog geen foto gemaakt van onze kas, omdat de tomaten nu pas beginnen te rijpen, maar op deze foto zie je onze kas in een ander jaar en hoe we daarin de stamtomaten opbinden, dieven verwijderen en wat dat betekent voor de oogst:

Soms zie je ook dit nog, een dief die achter een bloemtros wordt gemaakt, ongeveer 15% van onze planten maakt dit soort dieven (vaak in de onderste of tweede tros). De oplossing is simpel: knip de dief direct na de bloemtros weg bij het rode streepje, zo blijven de bloempjes en dus tomaten behouden.