Tomaten zaaien

Ik heb afgelopen zondag (3 maart) de tomaten voor dit jaar gezaaid. In principe zaai je tomaten tussen begin maart en half april. Ik zaai dus zelf vroeg, dat komt omdat ik vaak ook wat oudere zaden zaai: mochten de zaden van een ras niet meer kiemen is er nog voldoende tijd voor een tweede zaaironde eind maart/begin april.

Tomaten zijn geen pepers of paprika’s. Die laatste soorten zaai ik graag eind januari al voor: ze hebben meer warmte nodig (bij voorkeur minimaal 20 graden), het kiemen duurt langer (gemiddeld 2 tot 3 weken), en de zaailingen groeien langzamer. Een tomaat is heel anders; de zaden kiemen al bij een temperatuur boven de 16 graden. De zaden kiemen sneller, binnen 7 tot 14 dagen. En tot slot (en het allerbelangrijkst): de zaailingen groeien veel sneller.

Als je tomaten heel vroeg zaait is de kans op lange en dunne zaailingen heel groot. Bovendien groeien tomaten sneller maar kunnen ze weinig of geen vorst verdragen: bij te vroeg zaaien zit je dan in april in huis met zaailingen die al ruim 30 centimeter hoog zijn. En vaak ook wat langer en slanker in plaats van sterk mooi gedrongen. Later in het seizoen zie je vaak dat bij die hogere zaailingen het eerste tomatentrosje zich ook wat hoger langs de stam ontwikkelt.

Op deze foto zie je tomatenzaailingen in een jaar dat ik iets te vroeg en/of te warm heb gezaaid: de zaailingen zijn voor het mooi wat te lang en te dun:

Zodra je ziet dat de zaailingen wat lang groeien is de oplossing simpel: zet de zaailingen direct lichter en koeler (bijvoorbeeld op een onverwarmde slaapkamer in een zonnig raamkozijn). En later kun je bij het verspenen de zaailingen wat dieper in de potgrond planten. Door ongeveer maximaal de helft van het steeltje onder de grond te laten komen zijn de zaailingen bovengronds weer wat beter in verhouding en de koelere en lichtere standplaats zorgt ervoor dat ze vervolgens wat steviger opgroeien.

Op die eerste foto had ik de tomaten in potgrond gezaaid en de zaden afgedekt met vermiculiet. Maar tomaten zijn niet zo kieskeurig als pepers en paprika’s: je kunt ze in zaai- en stekgrond zaaien, of in potgrond (die je bij voorkeur wat luchtiger maakt door er een vijfde deel grof zand/vermiculiet door te mengen). Dit jaar heb ik ze weer in vermiculiet gezaaid. Dat heb ik vorig jaar ook gedaan en daar was ik toen ook erg tevreden over.

Ik heb over het zaaien en hetverspenen in vermiculiet 2 blogs met wellicht wat handige informatie geschreven:

Als je in potgrond zaait kun je de zaailingen laten groeien tot ze 1 of 2 echte blaadjes hebben (na de 2 kiemblaadjes). Als je in vermiculiet zaait zul je de zaailing direct na het kiemen moeten verspenen naar een potje met potgrond (omdat er geen voeding in vermiculiet zit, en dat is wat een zaailing na het kiemen nodig heeft).

Na het verspenen geef ik direct ruim water en kunnen de zaailingen in het volle licht op een koele kamer verder groeien.

Ondertussen staan de zaailingen van pepers, paprika’s en aubergines in een warmere kamer en groeien daar langzamer dan de tomatenzaailingen in de koele kamer. De tomatenzaailingen zien er een week of 3 na het kiemen al zo uit:

En elke dag groeien de zaailingen nu sneller: meer blad = meer wortels = meer groei. Tot ze half tot eind april naar de onverwarmde kas kunnen, of vanaf (ongeveer) 12 mei = IJsheiligen naar buiten mogen.

Ik zaai altijd heel veel tomaten, in onze kas en tuin staan elk jaar wel tussen de 80 en 100 planten. Dus zijn een gedegen planning, goede opkweek en gezonde planten heel belangrijk.

En wat ik doe met zoveel tomaten? Ik word er gewoon heel gelukkig van, zo’n rijkdom aan geuren, kleuren, vormen en smaken. En ik vind het blad heel zomers ruiken. En we eten ze elke dag. En ik maak pastasaus in, en chutney. En ik droog ze, en ik vries tomatensap in voor soep, en ik leg ze op in een zoetzuur. En het leukst is misschien nog wel om af en toe wat weg te geven aan familie en vrienden; het is het meest zomerse cadeautje wat ik kan bedenken.

De zaden zijn gezaaid, de eerste zaailingen kiemen, en nu maar hopen op een oogst zoals je die op de foto hieronder ziet!

Moestuingroetjes,

Diana