Winter: Blijven genieten van moestuin en kas

In de zomermaanden staat onze moestuin vol met groenten, fruit, kruiden en bloemen. Vooral om die reden is het misschien wel mijn meest favoriete tuinseizoen, omdat we dan zaaien, planten, verzorgen en natuurlijk ook oogsten. We genieten van alle smaken, geuren, vormen en kleuren. Onze tuin was in de winter altijd vrij kaal en dat had verschillende oorzaken:

• Ik wist niet wat er allemaal nog mogelijk was (lang leve internet en goede tuinboeken)
• We spitten toen nog (en daarvoor moet de tuin of een vak leeg zijn)
• Er waren andere soorten en rassen verkrijgbaar en er zijn nu meer soorten en rassen verkrijgbaar, die soms als eigenschap hebben dat ze beter bestand tegen vorst zijn
• De winters waren vroeger natuurlijk kouder

Laat je planten staan

Nu het dit jaar nog niet streng heeft gevroren, staan er nog veel planten in de moestuin. We laten sommige soorten wat langer staan en oogsten ze liever direct uit de tuin wanneer we ze willen eten. Dat is handiger dan dat we ze eerst invriezen en later weer moeten ontdooien en opwarmen of koken.

Op dit moment staan in onze moestuin nog soorten als knoflook, winteruien, witlof, cichorei, koolraap, snijbiet, savooikool, boerenkoolspruitjes, winterbroccoli, palmkool, mosterdblad, veldsla en de allerlaatste winterandijvie.

Op de bovenstaande foto zie je snijbiet in december en links zie je nog een stukje van de bietjes. Rechts zie je juist wat mest met stro dat we over sommige vakken verdelen als een soort winter-bodembedekking.

In de kas

En dan hebben we nog 3 kassen. Het zijn koude kassen zonder verwarming. Dat betekent dat de lucht er in de nacht net zo koud is als buiten. Maar als de zon schijnt warmt die de lucht en de grond in de kas op. En omdat de grond die warmte in de nacht weer af kan staan is het er dicht bij de grond net iets minder koud. Al kan de grond in de kas ook zeker bevriezen. Hou dat dus wel een beetje in de gaten.

We proberen de warmte in de grond ook nog wat extra te vangen en te behouden door bodembedekking aan te brengen, in de vorm van bijvoorbeeld repen zwart gronddoek tussen de rijtjes groenten. In een andere kas hebben we juist kriskras door elkaar gezaaid en geplant en ook daar staan de planten er nog goed bij. De foto hierboven is bijvoorbeeld in kas 2 gemaakt (alle foto’s op deze pagina maakte ik dit jaar op 21 december). Je ziet er soorten als tuinkers, bietjes, spitskool, snijbiet, komatsuna (met het paarse blad) en tatsoi (met het donkergroene lepelvormige blad). In deze kas staan buiten de foto ook nog boerenkool, mosterdblad, rucola, bloemkool, tuinbonen, selderij, peterselie en spitskool.

In een andere kas staan weer wat andere soorten. Voor de vrolijkheid heb ik er wat goudsbloemen (zoals de bloem op de foto bovenaan dit artikel) staan die nu zelfs nog bloeien en Oost-Indische kers, waarvan we ook de blaadjes en bloemen kunnen oogsten en eten. Ook staan er winteruien, rucola, wat bietjes, tatsoi en restjes die ik in de andere kas niet kwijt kon.

En dan is er nog de laatste kas, daarin hebben we soorten gezaaid die beter in rijtjes gezaaid kunnen worden, met daartussen dus die repen gronddoek. Dit is niet zo mooi, maar wel nuttig. In deze kas staan onder andere rijtjes met veldsla, pluksla, snijsla, rijtjes radijs, mosterdblad, bietjes, worteltjes, winterpostelein, tuinkers, knolvenkel, lente-ui, kervel, rucola, winteruien en knoflook.

Wat te oogsten

Sommige soorten kunnen we nu volop oogsten uit tuin en kas zoals sla, palmkool, winterpostelein en rucola. Van sommige soorten kunnen we nu wat blaadjes plukken, maar zullen we pas in het voorjaar echt kunnen oogsten. Denk bijvoorbeeld aan de bietjes, worteltjes en venkel.

De juiste omstandigheden

Al met al staat er dus heel veel en gebruiken we de kassen nu eindelijk eens zo optimaal mogelijk (ook in de winter). Zonder kas kun je zeker ook een aantal soorten proberen. Alles hangt af van de weersomstandigheden en wat je de planten aan bescherming kunt bieden. Misschien heb je een platte bak, of kun je anders door middel van een plastic tunneltje of vliesdoek wat extra bescherming bieden. In een verhoogde bak blijft de grondtemperatuur ook vaak net enkele graden hoger en een bodembedekking die ervoor zorgt dat de warmte zo lang mogelijk in de grond wordt vastgehouden, helpt ook.

Op deze foto zie je het geelgroene blad van de pluksla ‘Australische Gele’ met erachter het pittige paarse blad van mosterdblad ‘Red Frills’

En op de foto hieronder zie je rucola in december in de kas. Hier hebben we al regelmatig van geoogst.

Genieten van tuin en kas

Zo valt er heel veel te ontdekken, in de wintertuin en de winterkas! Wij zijn er erg blij mee, we oogsten wat, soms moeten we water geven en er moet uiteraard ook weleens worden gewied; het is leuk om op kleine schaal nog wat te kunnen tuinieren in de winter. Uiteraard hangt alles af van het weer. Als het wellicht volgende maand echt gaat vriezen is er een kans dat een aantal soorten dat niet overleven. Voor nu is de vochtigheid onze grootste vijand. We hebben wat planten weg moeten gooien die door schimmel wegkwijnden.

Misschien is het allerleukst niet eens het oogsten maar simpelweg het binnenstappen in de kas, de deur achter ons sluiten en dan van die groene oase genieten. Om die reden oogst ik soms ook niet, omdat ik het plaatje niet wil verpesten en wil genieten van de planten.

We gaan er de komende weken wel vaker uit oogsten, want het is tenslotte bijna januari, en ook dan kan er voorzichtig weer wat worden gezaaid. Denk bijvoorbeeld aan sla en andijvie, andere kleurtjes mosterdblad, nieuwe radijsjes, een rijtje veldsla, misschien wat rijtjes spinazie, voor de laatste keer veldsla en winterpostelein etc.

Ik wens iedereen een groeizaam en kleurrijk 2020!

Moestuingroetjes,

Diana

Lees ook: Ga voor kleur in je moestuin met het boerenkoolspruitje