Composteren: maak je eigen bodemverbeteraar

Het composteren van keuken- en tuinafval is niet alleen een duurzame keuze, maar het biedt ook een mogelijkheid om een bodemverbeteraar te produceren voor je tuin. Het proces draagt bij aan het verminderen van afval en zorgt voor een natuurlijke terugkeer van voedingsstoffen naar de bodem. Hier zijn praktische tips om zelf aan de slag te gaan met compostering, zowel voor beginnende als ervaren tuiniers.

1. Zwart goud
2. Hoe werkt een composthoop?
3. Hier gebruik je compost voor in de tuin
4. De basisbeginselen van het composteren
5. Wat wel en niet composteren
6. Het composteerproces
7. Hoe weet je of je compost klaar is voor gebruik?

Zwart goud

Natuurlijke compost is als zwart goud voor de tuinier. Het is een kostbaar goedje dat je tuin voedt. Zelf composteren is een geweldige manier om organisch afval om te zetten in voedzame compost voor je tuin. Laten we eens kijken hoe je zelf aan de slag kunt gaan met compostering in je tuin.

Hoe werkt een composthoop?

Een composthoop is een levend ecosysteem dat organisch afval omzet in compost voor de bodem. Met organisch afval wordt materiaal bedoeld als groente- en fruitresten, bladeren, gras, takken en ander tuinafval. Deze materialen worden in lagen opgestapeld of gemengd om een balans te creëren.

Vervolgens gaan bacteriën, schimmels, insecten en andere micro-organismen aan de slag met je afval. Zij breken het afval af, waardoor je een kruimelige, donkerbruine massa overhoudt. De sleutel tot een succesvolle composthoop is een goede balans tussen vocht, lucht, temperatuur en de juiste mix van organisch materiaal. 

Hier gebruik je compost voor in de tuin

Verspreid een royale laag compost over je tuinbedden om de bodemstructuur te verbeteren. Je planten zullen smullen van de compost. Meng de compost met potgrond of gebruik het als mulch rondom je planten, zodat de grond vochtig blijft. Daarnaast heeft mulch de handige eigenschap dat het de groei van onkruid tegengaat. Je tuin zal je dankbaar zijn.

De basisbeginselen van het composteren

De locatie van je composthoop of -bak is erg belangrijk. Zoek een plek in de tuin die zowel zon als schaduw ontvangt. Het maken van een composthoop is simpel. Het enige dat je hoeft te doen is organisch materiaal op een open plek in je tuin op te stapelen. Als je dit nou niet zo mooi vindt staan, kan je een compostbak aanschaffen, zodat je niet direct de composthoop ziet. Zorg er altijd voor dat de bak voldoende beluchting heeft.

Wat wel en niet composteren

Niet al het afval is geschikt voor compostering. Door dit afval op je composthoop te leggen verstoor je het proces. Met een beetje pech stop je het proces zelfs. Goed sorteren is dan ook de sleutel tot een goede composthoop.

Etensresten

Gekookte etensresten, oud brood, en niet-biologische aardappelschillen mogen niet gecomposteerd worden. Groente- en fruitresten en eierschalen mag je wel toevoegen.

Dierlijke uitwerpselen

Alleen uitwerpselen van planteneters zijn geschikt voor op de composthoop. Uitwerpselen van vleeseters zoals honden en katten bevatten namelijk bacteriën die het mini-ecosysteem in je composthoop kapot maken.

Plantaardig materiaal

Niet alle planten zijn geschikt voor compostering. Zieke planten of planten met schimmel gooi je het beste in de GFT-bak. Tuinafval zoals gras, dorre bladeren en gewoon snoeiafval mogen wel op de composthoop. Maak snoeiafval zo klein mogelijk. Dan verkort je de tijd die nodig is om dit organische afval om te zetten in een handige bodemverbeteraar.

Theezakjes en koffiepads

Het klinkt wat tegenstrijdig, maar theezakjes en koffiepads zijn geen goede toevoeging voor je composthoop. Gooi dit afval gewoon in de GFT-bak. Het composteerbare plastic wordt bij jou in de tuin namelijk niet zo goed afgebroken. Losse theeblaadjes of koffiedik mag je wel gewoon gebruiken, omdat hier geen plastic in verwerkt is.

Het composteerproces

Als je net begint met composteren, kan het even zoeken zijn naar de beste manier om dit te doen. Daarom helpen wij je alvast op weg:

 1. Laagjes maken

Begin met een laagje droog materiaal, zoals stro of takjes. Hiermee zorg je ervoor dat er frisse lucht het mengsel binnenkomt. Voeg dan een laagje groen materiaal toe, zoals keukenafval. Herhaal dit proces en stapel de laagjes afwisselend op elkaar. Hierdoor ontstaat een soort groen-bruine lasagne.

2. Vocht en beluchting

Compost heeft vocht nodig, maar teveel water is niet goed. Dan krijgen schadelijke schimmels een kans. Zorg ervoor dat je compost vochtig blijft, maar niet doorweekt:

• Zorg voor een goede beluchting door de composthoop regelmatig om te scheppen;
• Voeg stro, zaagsel of droge bladeren toe om overtollig vocht te absorberen;
• Als het veel regent, dek je de composthoop af met een zeil of deksel;
• Zorg ervoor dat de composthoop op een plek staat waar het water gemakkelijk kan weglopen.

3. Tijd en geduld

Als je ongeduldig bent aangelegd, dan is composteren waarschijnlijk niet je favoriete hobby. Compostering vergt tijd, variërend van enkele maanden tot een jaar. Hoe lang het composteren duurt hangt af van:

• De temperatuur;
• De vochtigheid;
• De grootte van je composthoop of bak. 

Hoe weet je of je compost klaar is voor gebruik?

De kunst van composteren bereikt zijn hoogtepunt wanneer je compost klaar is voor gebruik. Met deze subtiele aanwijzingen weet je wanneer jouw composthoop zijn volle potentieel heeft bereikt:

1. Uiterlijk
   Je compost lijkt op donkere, kruimelige aarde en ruikt, zoals het in het bos ruikt.
    
2. Temperatuur
   Het composteringsproces geeft veel warmte af. Als de composthoop niet meer warm aanvoelt en een stabiele kamertemperatuur heeft, is het klaar om te gebruiken.
    
3. Structuur
   Het oorspronkelijke afval is niet meer herkenbaar en verkruimelt makkelijk.

Yes, nu is je compost klaar om deze in de tuin te gebruiken. Met deze zelfgemaakte bodemverbeteraar maak je jouw bloemen en planten blij.

Composteren is een geweldige manier om je tuinafval te verminderen en dit op een slimme manier te hergebruiken. De compost die je overhoudt, geeft je planten een boost. Je zal zien hoe je planten nog beter groeien en mooier bloeien door het gebruik van je eigen compost.

Lees ook:

• Een bloementuin beginnen
• Zo kies je de perfecte potgrond voor iedere plant
• Mediterrane planten: zo ga je om met een plant vól karakter